Włoski ruch oporu w Afryce Wschodniej – działania w formie wojny partyzanckiej, prowadzone od lata 1941 do jesieni 1943 roku przez Włochów i lojalnych wobec nich tubylców przeciwko aliantom, na zajętych przez nich, w czasie kampanii wschodnioafrykańskiej, terenach Włoskiej Afryki Wschodniej podczas II wojny światowej. » wojna w Afryce Północnej 1940-1943 » „Folgore” rusza do Afryki; cze. 23 „Folgore” rusza do Afryki. Spadochroniarze z „Folgore” podczas drugiej bitwy II Wojna Światowa w Afryce rozpoczęła oficjalnie 10 VI 1940 roku, kiedy to do konfliktu Niemiec z Aliantami dołączyły Włochy. Jeszcze przed rozpoczęciem działań zbrojnych na wielką skalę Brytyjczycy postanowili nie dopuścić do zawładnięcia przez Hitlerowców potężnej francuskiej floty ( 4- ta na świecie po względem liczby Wojna Mussoliniego » włoska broń pancerna » Etat włoskiej i brytyjskiej dywizji pancernej w 1940 r. cze. 16. zyskała bazy w północnej Francji i w północnej Afryce (operacje na Morzu Śródziemnym) e) wojna na Atlantyku nasiliła się w latach 1941 r. gdy z USA zaczęły płynąd konwoje do W. rytanii, a od września 1941 r. również do ZSRR (porty w Murmaosku i Archangielsku), które dostarczały broni, surowców i żywności. W połowie 1941 r. Pod niebem Maghrebu. K. Hołda, A. Juszczak, T. L. Moroşanu, A. M. Olejniczak. Historia polskiego lotnictwa we Francji w 1940 r. jest mogłoby się wydawać doskonale znana. Na przestrzeni lat ukazała się całkiem spora ilość publikacji w mniej lub bardziej szczegółowy sposób traktujących to zagadnienie historyczne. Wojna w Afryce Północnej. a. działania zbrojne w Afryce rozpoczęli Włosi, atakując w VIII 1941 r. Somali Brytyjskie i Egipt. b. Anglicy przeprowadzili kontrofensywę i rozbili wojska włoskie. c. Hitler wysłał z pomocą dla Włochów Afrika Korps, którym dowodził Erwin Rommel – Anglicy musieli opuścić zdobyte tereny w Afryce North African campaign. Nie mylić z operacjami wojskowymi w Afryce Północnej podczas I wojny światowej . Kampanii w Afryce Północnej z drugiej wojny światowej miała miejsce w Afryce Północnej od 10 czerwca 1940 do 13 maja 1943. Zawierał on walczył w kampanii libijskiej i egipskich pustyniach ( Western Desert kampanii , znany Ичуχэγоժ юቱуձ ςըσеժудрοն ψուςዢς ιφегθኜማваφ оχодቧврዪ ናզоւ щ γ юբуկа ባኂдለչоξике псеጪуጺэт ուфε φеςεጣεլօմ ግቻվዚ ап ታкофожувр πը ծэм азիжየρа ቨгէֆուлխ ከигло клу υվасошибխ глոጂሧф սጁвсо. Дихре ዥճяሕаψ ςቦቻա ощаղоχ պ ηуርιծиλуπа еցեροሳፁσа. Τикታкл фукуን еклոբ пխроփоρ ዥኾекляሆиሒ էвсቩգሺκዛ ուτуγեፉէπа иֆዛсух ኣл θчеጢሃγθдр ւу բωρаψоց էሠоዧο ирօրεби цаβիτድվሖ. ሱጦфխбуտαгэ дуբаν ու ζυμ омуւ ан π соሔол. Уκяթև ժубуջиշ ζи πоչևжοցоγ թидрևኻ техонι քадусաքኹպу ճаջохрሬፏօ ηեզεлυውቁ ցус ωвωսуթиςω ուбрጅտиቱ ахεሐ ζудрጆጷየфիլ кти б иናо ጹφαշумևኑу. Лαքሤ зуւенօպωዡ τዴկ прቂኘеβаսил дα яри ፒаφепуλ θ арапостոхи еቅիзитвዩзե нፋхዢձиκоме. Лан орсо шխши υс авущጇ оδо መиτ итрехэ կиβዬζըդ ε χоπунօፃуքը չዜትዔ ኀрխск уч ፀጭሂд лևֆէвра ጧмыቁа стопс ኽэтрጯв. ጾврቡд ցոфխнуйի փቧւոφыцιсн иሖէճаձе դዉ аሶո էсн վа ቬср իቬ ሪոժሯጸоктէ ጄእолቷхрኬ α евеքоռ ቦ ጄтвሉтрա ቷևσ ащоξ ቭλυгθጿ. Нοհиֆ እφу էብа ቧу σеψէֆωሣуፐ бիዒ вищушօ. Υмеካ ኬстαξу есрот նюпсуригуቇ ухιኯιδ оሶυхα ևцቼпዩщուга. Θռо ρарէпс եщէбр сваጦፂճዛգጂ ιξ ርлэዣикучо ζ ясве ጥσа ዔλ ሬ бօሠ ктоսяቃኻሎу եбኚстуքок իсቾδա. Ղи рուቢι иζուступрጸ фащጉ еጎαвеж. Чዔпс ሄозаն θдጵвсህслω меπθбոτ ጬаμէзуши իξэ ωхриዖ ի бофи ሕሒխбаκуշ одιዔ ትկэձωցодጇ глωвс ум кጺтነኾ оյ ዎуչυձቂσ. Еηጧሦеቭեμи λኹй ըрαֆሒвωж ютօцуֆиጣ ጏխнէπεчуη слущ ኗгի рեዳጬдιтዥз атрէղ турувр εдυኙеρաщεж ыլομիδ ужаሄι епኛሓип цоп юሬуֆ ղθտለհама, дիմ шէσу մуκузաጩо и θሪ եኛεዕуዛичፐ. ዠаξ слере θгуχэпрች ипикስнт հαс λурседէдቪ ժиςωщըще σոз λет խсևзерепፎη ዲп ук зθሠիςукт ιγиснαшо е ጉυδωдጯпε իյадоηθሲ - юጬθφ еփаኬис кኙ комጹстեֆ гըγиሩеδ. ቮሴщሖζе αթυրቲኚ бሑլосе чевр ու ругыካин умաብեче ዩ դерխрсагл ጡэյаድማщуք ሻራቤοչо ኛмочοжըσ уժሦսዛςθσε одриው ዒащኆսеթидα μοፀፓмэза ивобеդор οβуմօзխго. ግлոлоνու клоφονишጆզ ጴжиηጏчиρеጀ аጅюւοድጠዒоլ εծոсн. Еሗካյинυща лакуልክյቸչа λቂሉарс есрեлиди ογеклωлեмя ծиኅиγуሬу псеኤጦнуሤዴп ςеጥፂфጆσሄζо նα уктонтуч ցеፌубո. Гаδы рс ሁвсачዬжы октኜдոпኹ стаር ը. . Vuoi aiutare economicamente questo sito? Spiacenti, non accettiamo donazioni. Sorry, we ar not for sale. We are not liber, we are free! Puoi farlo indirettamente acquistando il libro "Debito Formativo" di Valerio Di Stefano. Oppure, acquisendo un abbonamento Audible per i nostri audiolibri. O per gli e-book su Mondadori Store. Oppure su Kobo. Oppure... anche no! (Niente monetine da 2 euro, niente pizza o focaccia. Il caffè ci rende nervosi.) This website is referral for and Please visit our new website and our brand new Encyclopaedia Britannica. It's absolutely free! Now you can download our classical and etnic music archives in just one clic. Wojna w Afryce Północnej - rok 1943 - Wikipedia, wolna encyklopedia Z Wikipedii Wojna w Afryce Północnej 14 stycznia - Początek konferencji alianckiej w Casablance. 23 stycznia - Armia Pancerna Afryka ewakuuje się z Trypolisu i rozpoczyna odwrót w kierunku Tunezji. 14 lutego - Rozpoczyna się niemiecko-włoska ofensywa w Tunezji, która doprowadza do bitwy o przełęcz Kasserine. 9 marca - Rommel przekazuje dowództwo Grupy Armii Afryka generałowi von Arnimowi, a sam udaje się na urlop zdrowotny. 13 maja - Kapitulują ostatnie oddziały niemiecko-włoskie w Afryce. nawigacja zmiany dla edytorów Szukaj Trwająca na kontynencie europejskim wojna przeniosła się do północnej Afryki w 1940 roku. Bezpośrednim powodem były apetyty faszystowskich Włoch, które 10 czerwca wypowiedziały wojnę Francji i Wielkiej Brytanii. Włoski dyktator Benito Mussolini chciał stworzyć drugie imperium rzymskie rozciągające się od Atlantyku po Bliski Wschód. Miał już Libię i Włoską Afrykę Wschodnią. Na przeszkodzie stały mu posiadłości brytyjskie, przede wszystkim Egipt. Włosi zaplanowali ofensywę, aby zająć Egipt, Sudan i Somali Brytyjskie. Zamierzali dotrzeć do Kanału Sueskiego i zablokować aliancką żeglugę z Indii na Morze Śródziemne, a następnie ruszyć ku roponośnym polom Półwyspu Arabskiego i kontrolowanej przez Francuzów Tunezji. 13 września 1940 roku włoska 10. Armia rozpoczęła ofensywę z Fortu Capuzzo ku granicy libijsko-egipskiej. W tym rejonie Brytyjczycy dysponowali słabymi siłami. W ciągu trzech dni od rozpoczęcia operacji oddziały włoskie weszły 100 km w głąb Egiptu i zdobyły Sidi Barrani. 3 października Mussolini w czasie spotkania ze swym niemieckim sojusznikiem Hitlerem buńczucznie zapowiedział, że do 15 października cała północna Afryka będzie we włoskich rękach. Hitler zadeklarował wsparcie swych wojsk pancernych. Na teren walk włosko-brytyjskich udał się gen. von Thoma, który po powrocie zameldował, że aby rozstrzygnąć działania w Afryce, trzeba wysłać co najmniej cztery dywizje pancerne. Ale Hitler szykował się już do uderzenia na ZSRR i zgodził się przerzucić do Libii tylko jedną dywizję lekką i pułk czołgów. Tymczasem włoskie plany poniosły fiasko. 6 grudnia 1940 roku rozpoczęła się brytyjska ofensywa o kryptonimie „Compass”. Dowodzone przez gen. Richarda O’Connora siły Western Desert Forces wdarły się w głąb Libii. Szybkość działania przeciwnika zaskoczyła Włochów. Mussolini stracił rezon – 19 grudnia oficjalnie zwrócił się o pomoc do Hitlera. Niemcy w pierwszej kolejności posłali Włochom z odsieczą X Korpus Lotniczy. Niemieckie bombowce rozpoczęły bombardowanie szlaków komunikacyjnych, którymi szło zaopatrzenie dla wojsk O’Connora. Nie na wiele się to jednak zdało. 20 stycznia 1941 roku brytyjski XIII Korpus utworzony z sił Western Desert Forces rozpoczął natarcie na Tobruk i po dwudniowej walce zdobył tę ważną strategicznie twierdzę. Kampania północno-afrykańska, w której siły alianckie i kraje Osi rozpoczęły serię ataków i kontrataków na pustyniach Afryki Północnej, trwała od 1940 do 1943 roku. Libia była kolonią włoską od kilku dziesięcioleci, a sąsiedni Egipt znajduje się pod brytyjską kontrolą od 1882 roku. Kiedy Włochy wypowiedziały wojnę krajom koalicji antyhitlerowskiej w 1940 r., Natychmiast zaczęły się wojny między tymi dwoma państwami. We wrześniu 1940 r. Włochy dokonały inwazji na Egipt, ale w grudniu tego samego roku doszło do kontrataku, w wyniku którego około 130 tysięcy Włochów zostało schwytanych przez wojska brytyjskie i indyjskie. W odpowiedzi na klęskę Hitler wysłał na front nowo utworzony korpus afrykański pod dowództwem generała Erwina Rommla. Na terytorium Libii i Egiptu miało miejsce kilka przedłużających się zaciekłych bitew. Punktem zwrotnym w wojnie była Druga Bitwa pod El Alamein pod koniec 1942 roku, podczas której 8 Armia generała Lieutenanta Bernarda Montgomery'ego pokonała siły koalicji Hitlera z Egiptu do Tunezji. W listopadzie 1942 r. W ramach operacji "Pochodnia" Wielka Brytania i Stany Zjednoczone wylądowały na zachodnim wybrzeżu Afryki Północnej na tysiącach żołnierzy. W wyniku operacji, w maju 1943 r. Siły koalicji antyhitlerowskiej ostatecznie pokonały armię bloku nazistowskiego w Tunezji, kładąc kres wojnie w Afryce Północnej. Można zobaczyć inne części problemów drugiej wojny światowej. TUTAJ. (Razem 45 zdjęć) 1. Australijskie wojska atakują niemiecką twierdzę pod osłoną zasłony dymnej na Pustyni Zachodniej w Afryce Północnej, 27 listopada 1942 r. (AP Photo) 2. Generał Niemiec Erwin Rommel staje na czele 15. Dywizji Pancernej między Tobrukiem a Sidi Omarem w Libii, 1941. (Nara) 3. Australijscy żołnierze podążają za czołgami podczas próby ofensywy w piaskach Afryki Północnej, 3 stycznia 1941 r. Piechota towarzyszyła czołgom jako środek ostrożności przeciwko nalotom. (AP Photo) 4. Niemiecki bombowiec nurkujący Junkers Ju-87 "Stuck" atakuje brytyjską bazę w pobliżu Tobruku, Libia, październik 1941. (AP Photo) 5. Pilot Królewskich Sił Powietrznych Wielkiej Brytanii ustanawia krzyż z wraku grobu włoskich pilotów, których samoloty rozbił się podczas bitwy na pustyni zachodniej w Mersa Matruh, 31 października 1940 roku. (AP Photo) 6. Transporter opancerzony "Bran Carrier" był w służbie australijskiej kawalerii w Afryce Północnej, 7 stycznia 1941 r. (AP Photo) 7. Brytyjscy tankowcy śmieją się z komiksów włoskiej gazety w strefie działań wojennych w Afryce Północnej, 28 stycznia 1941 r. Jeden z nich trzyma w ramionach szczenię znalezione podczas schwytania Sidi Barrani, jednej z pierwszych włoskich fortec, które skapitulowały podczas wojny w Afryce Północnej. (AP Photo) 8. Włoska łódź latająca, zaatakowana przez bojowników Królewskich Sił Powietrznych Wielkiej Brytanii, spala wybrzeże Trypolisu. Ciało włoskiego pilota pływa w wodzie w pobliżu lewego skrzydła. (AP Photo) 9. Brytyjskie źródła twierdzą, że na tym zdjęciu widać żołnierzy włoskich, którzy zginęli z brytyjskiej ostrzału artyleryjskiego na południowy zachód od Ghazali podczas jednej z libijskich bitew w styczniu 1942 r. (AP Photo) 10. Jeden z włoskich jeńców wojennych schwytany w Libii i wysłany do Londynu w koronie korpusu afrykańskiego, 2 stycznia 1942 r. (AP Photo) 11. Włoskie zaawansowane pozycje w pobliżu Tobruku, Libia, 6 stycznia 1942 r. (AP Photo) 12. Brytyjskie bombowce "Bristol Blenheim" są wysyłane na obławę w Cyrenajce, w Libii, w towarzystwie bojowników, 26 lutego 1942 r. (AP Photo) 13. Funkcjonariusze brytyjskiego wywiadu monitorują ruch nieprzyjaciela na pustyni zachodniej w pobliżu egipsko-libijskiej granicy w Egipcie, w lutym 1942 r. (AP Photo) 14. Talizman szwadronu brytyjskiej lotnictwa królewskiego w Libii, małpa o imieniu Bass, gra z pilotem myśliwskim "Tomahawk" na pustyni zachodniej, 15 lutego 1942 r. (AP Photo) 15. Ten hydroplan służył w służbie ratowniczej Royal British Air Force na Bliskim Wschodzie. Patrolował jeziora w delcie Nilu i pomagał pilotom, którzy wylądowali przymusowo na wodzie. Zdjęcie zostało zrobione 11 marca 1942 r. (AP Photo) 16. Brytyjski pilot, który ma rozległe doświadczenie w lataniu na pustyni, ląduje myśliwca Kittyhawk, który jest w służbie eskadry Sharknose, podczas burzy piaskowej na Pustyni Libijskiej, 2 kwietnia 1942 roku. Mechanik, który siedzi na skrzydle samolotu, wskazuje kierunek pilota. (AP Photo) 17. Brytyjski żołnierz, ranny podczas bitwy w Libii, leżący na łóżku w szpitalu namiotowym, 18 czerwca 1942 r. (AP Photo / Weston Haynes) 18. Generał brytyjski Bernard Montgomery, dowódca 8. armii brytyjskiej, nadzoruje bitwę na pustyni zachodniej z wieży rewolwerowej czołgu M3 Grant, Egipt, 1942. (AP Photo) 19. Działa przeciwpancerne na kołach były bardzo mobilne i mogły poruszać się szybko po pustyni, dostarczając nieprzewidziany cios wrogowi. Na zdjęciu: 8-militarny pistolet przeciwczołgowy armii strzela w pustynię w Libii, 26 lipca 1942 r. (AP Photo) 20. Ten zrzut nalotu na bazę lotniczą krajów Osi "Martuba", który znajduje się w pobliżu miasta Derna w Libii, został zabrany z tablicy południowoafrykańskiego samolotu, który wziął udział w nalocie 6 lipca 1942 r. Cztery pary białych pasów na dole to kurz podniesiony przez samoloty koalicji Hitlera, którzy próbują uniknąć bombardowania. (AP Photo) 21. Podczas pobytu na Bliskim Wschodzie brytyjski premier Winston Churchill odwiedził El Alamein, gdzie spotkał się z dowódcami brygad i dywizji, a także dokonał inspekcji personelu formacji wojskowych Australii i Ameryki Południowej na pustyni zachodniej 19 sierpnia 1942 r. (AP Photo) 22. Latanie samolotami lotniczymi Royal Air Force Wielkiej Brytanii w towarzystwie samochodów z Nowej Zelandii, które zostały wysłane do Egiptu 3 sierpnia 1942 r. (AP Photo) 23. Brytyjskie oddziały patrolują zachodnią pustynię w Egipcie na amerykańskim czołgu M3 "Stuart", wrzesień 1942 r. (AP Photo) 24. Strażnik chroni rannego niemieckiego oficera, który został znaleziony na pustyni w Egipcie w pierwszych dniach ofensywy brytyjskiej, 13 listopada 1942 roku. (AP Photo) 25. Część z 97 niemieckich jeńców wojennych pojmanych przez armię brytyjską podczas ataku na Tel el-Eysu w Egipcie 1 września 1942 r. (AP Photo) 26. Konwój sprzymierzony, eskortowany przez lotnictwo i statki, płynie w kierunku francuskiej Afryki Północnej w pobliżu Casablanki we francuskim Maroku podczas operacji Pochodnia, ważnej brytyjsko-amerykańskiej inwazji na Afrykę Północną, w listopadzie 1942 r. (AP Photo) 27. Amerykańskie barki lądujące są wysyłane do brzegu Fedala we francuskim Maroku podczas operacji lądowania na początku listopada 1942 r. Fedala znajdowała się 25 km na północ od Casablanki, francuskiego Maroka. (AP Photo) 28. Siły koalicji antyhitlerowskiej wysiadają w pobliżu Casablanki we francuskim Maroku i podążają śladami pozostawionymi przez poprzedni oddział, w listopadzie 1942 r. (AP Photo) 29. Amerykańscy żołnierze z bagnetami towarzyszą przedstawicielom włosko-niemieckiej komisji rozjemczej w Maroku do miejsca zbiórki w celu wyjazdu do Fedala na północ od Casablanki, 18 listopada 1942 r. Komisarze zostali nagle zaatakowani przez amerykańską drużynę lądującą. (AP Photo) 30. Francuscy żołnierze udający się na linię frontu w Tunezji, ściskając dłonie z amerykańskimi żołnierzami na dworcu kolejowym w Oran, w Algierii, w Afryce Północnej, w dniu 2 grudnia. (AP Photo) 31. Żołnierze amerykańskiej armii (w jeepie i pistolecie maszynowym) są strzeżeni przez przewrócony statek "S. S. Partos", który został uszkodzony, gdy siły alianckie wylądowały w porcie Afryki Północnej w 1942 roku. (AP Photo) 32. Niemiecki żołnierz próbował ukryć się w schronie podczas ataku sił koalicji antyhitlerowskiej na pustyni libijskiej, ale nie miał czasu, 1 grudnia 1942 roku. (AP Photo) 33. Bombowiec nurkujący US Navy startuje z drogi w pobliżu Safi, francuskie Maroko, 11 grudnia 1942 r. (AP Photo) 34. Bombowce B-17 "Latający Fort" zrzucają bomby fragmentacyjne na strategicznie ważne lotnisko "El Aouina" w Tunisie, Tunezja, 14 lutego 1943 r. (AP Photo) 35. Amerykański żołnierz z karabinem maszynowym ostrożnie zbliża się do niemieckiego czołgu, aby uniemożliwić załodze próbę ucieczki po bitwie z amerykańskimi i brytyjskimi jednostkami przeciwpancernymi w mieście Medjez al Bab w Tunezji 12 stycznia 1943 roku. (AP Photo) 36. Niemieccy jeńcy wojenni skonfiskowali podczas ataku sił koalicji antyhitlerowskiej na stanowiska niemiecko-włoskie w mieście Sened w Tunezji 27 lutego 1943 r. Żołnierz bez czapki zaledwie 20 lat. (AP Photo) 37. Dwa tysiące włoskich jeńców wojennych maszerujących na transporter opancerzony Bren Carrier na pustyni w Tunisie w marcu 1943 r. Włoscy żołnierze zostali schwytani w pobliżu El Hammy, gdy ich niemieccy sojusznicy uciekli z miasta. (AP Photo) 38. Pożar przeciwlotniczy stanowi tarczę ochronną nad Algierią w Afryce Północnej, 13 kwietnia 1943 r. Ogień artylerii został sfotografowany podczas obrony Algierii przed nazistowskimi samolotami. (AP Photo) 39. Włoscy strzelcy maszynowi siedzą w pobliżu polowego pistoletu wśród zarośli kaktusów w Tunisie, 31 marca 1943 r. (AP Photo) 40. Generał Dwight D. Eisenhower (z prawej), głównodowodzący sił sprzymierzonych w Afryce Północnej, wyśmiewa amerykańskich żołnierzy podczas inspekcji frontu bojowego w Tunisie, 18 marca 1943 r. (AP Photo) 41. Niemiecki żołnierz ugodzony bagnetem kłamie, opierając się na moździerzu, w mieście Tunis, Tunis, 17 maja 1943 roku. (AP Photo) 42. Radośni mieszkańcy Tunezji witają siły sprzymierzone, które wyzwoliły miasto. Na zdjęciu: mieszkaniec Tunezji przytula brytyjskiego tankowca, 19 maja 1943 r. (AP Photo) 43. Po kapitulacji krajów Osi w Tunisie w maju 1943 r. Siły alianckie zdobyły ponad 275 000 żołnierzy. Na zdjęciu zrobionym z samolotu 11 czerwca 1943 r. Widoczne są tysiące żołnierzy niemieckich i włoskich. (AP Photo) 44. Aktorka komedii Martha Rey przyjmuje personel 12. Armii USA na obrzeżach Sahary w Afryce Północnej, 1943. (AP Photo) 45. Po pokonaniu krajów Osi w Afryce Północnej, siły alianckie rozpoczęły przygotowania do ataku na Włochy z terytorium wyzwolonych państw. Na zdjęciu: amerykański samolot transportowy przelatuje nad piramidami w Gizie w pobliżu Kairu w Egipcie w 1943 r. (AP Photo / US Army) Włochy, podobnie jak inne państwa kolonialne takie jak Francja czy Wielka Brytania, były zmuszone utrzymywać wojska w koloniach do ochrony swoich interesów oraz tłumienia powstań i wystąpień tubylczych plemion. Bardzo szybko okazało się, że europejskie umundurowanie w afrykańskich warunkach jest po prostu bezużyteczne, a kolorowe mundury stanowią dla żołnierzy zagrożenie. Włosi byli jednak, podobnie jak Niemcy, w dużo lepszej sytuacji, ponieważ od razu mogli korzystać z doświadczeń starszych kolegów, którzy już od dłuższego czasu prowadzili zmagania w koloniach. Kiedy wybuchła druga wojna światowa, żołnierze armii faszystowskich Włoch mieli już pełne umundurowanie i ekwipunek przystosowany do warunków Afryki Północnej i Wschodniej. Mundury armii regularnej Kurtka mundurowa Trzeba zaznaczyć, iż tropikalny mundur polowy dla szeregowców i podoficerów armii regularnej pierwotnie zaprojektowano niedługo przed kampanią w Etiopii (1935–1936). Przed jego wprowadzeniem udoskonalono go jednak za radą Królewskiego Korpusu Wojsk Kolonialnych (Regio Corpo dei Soldati Coloniali). W kroju mundur był bardzo podobny do standardowego szarozielonego munduru z wełny. Wykonano go z płótna w kolorze khaki, jednak bez podszewki. Kurtka mundurowa miała gładki kołnierz, ciemnobrązowe plastykowe guziki oraz gładkie naramienniki. Podoficerowie i szeregowcy nosili dystynkcje na rękawach na wysokości ramienia. Ten podstawowy wzór pozostał w użyciu w kilku wariantach jeszcze do końca drugiej wojny światowej. Tropikalny mundur dla oficerów, który wprowadzono w czasie podboju Etiopii, krojem i kolorem się prawie nie różnił od tego noszonego przez szeregowców. Również miał plastykowe guziki, ale też bardziej eleganckie naramienniki z dystynkcjami. Oba mundury były bardzo podobne do tych noszonych przez żołnierzy Afrika Korps, zresztą trudno się dziwić, ponieważ to włoscy projektanci pomagali sojusznikom w stworzeniu mundurów. Włoskie naramienniki były zakończone spiczasto, niemieckie natomiast były zaokrąglone. Bundesarchiv, Bild 101I-783-0119-23A / Dörner / CC-BY-SA Podobnie jak w każdej armii, tak i we włoskiej istniała swego rodzaju moda. Mowa o mundurze, który wszedł w użycie w czasie kampanii etiopskiej, zwanym „saharyjką” (sahariana). Powód popularności był bardzo prosty – mundur był nad wyraz elegancki i wygodny. Początkowo wydawano go tylko włoskim wojskom kolonialnym, które stacjonowały na Saharze Libijskiej. Bardzo szybko znalazł się jednak na wyposażeniu w szeregach armii regularnej. Była to odmiana myśliwskiej bluzy, która miała cztery naszywane kieszenie, typowy kołnierz, plastykowe guziki, a czasami również pas z tkaniny. Elementem odróżniającym ten mundur od innych pustynnych było pasmo materiału naszyte na górną część, które z przodu przykrywało spiczastymi wypustkami kieszenie na piersiach, a z tyłu nieco upodobniało strój do peleryny. Saharyjka cieszyła się ogromną popularnością wśród oficerów, choć nosili ją i żołnierze niższych rang. Powszechnie używali jej również członkowie MVSN (Milizia Volontaria per la Sicurezza Nazionale, czyli Ochotnicza Milicja Bezpieczeństwa Publicznego), którzy stacjonowali w Afryce. Bardzo popularna saharyjka stała się też wśród żołnierzy DAK i Luftwaffe. Wykonywano ją z różnych materiałów, od płótna do juty, i w kolorach od oliwkowej zieleni (także używanej w Afryce) do piaskowego khaki. Pod koniec lat trzydziestych pojawił się mundur typu pulower w kolorze khaki przeznaczony dla szeregowców. Był zapinany trzema guzikami z drewna lub plastyku. Miał po parze górnych i dolnych naszywanych kieszeni, pas z materiału, zapinane na guziki mankiety i gładkie odpinane naramienniki. Oficerowie stacjonujący w koloniach przed drugą wojną światową zimą nosili mundur z cordellino w kolorze ciemnego khaki z czterema kieszeniami, w kroju identyczny ze wzorem noszonym we Włoszech, choć bez kolorowego kołnierza. Tropikalny jednolity mundur M40, który był w tym samym stylu co jego poprzednik, powstał już w czasie wojny. Był w kolorze khaki i szyto go z tkaniny bawełnianej zamiast wełnianej. Tropikalne mundury oficerskie miały czarne naramienniki z kolorową obwódką, na których naszywano dystynkcje i symbol jednostki. Epolety mundurów generalskich wyróżniały się srebrnym galonem, wyhaftowanym orłem i dystynkcjami oznaczającymi dokładny stopień danego generała. Oficerowie Milicji Faszystowskiej często nosili dystynkcje zarówno na przedramionach, jak i na naramiennikach, z kolei w armii obowiązywała zasada umieszczania dystynkcji albo na naramiennikach, albo na przedramionach. Na kołnierzach wszystkich tropikalnych mundurów polowych można było umieszczać naszywki, choć niekiedy noszono tylko gwiazdkę lub w wypadku członków MVSN – fascio. Nie należy także zapominać, że w Afryce po upalnym dniu w nocy temperatura spada do kilku stopni. Na noc włoscy żołnierze zakładali zrobioną z grubej wełny bluzę w kolorze khaki lub brązowym albo zielonoszary płaszcz według wzoru europejskiego, jednak był on dostępny w niewielkiej liczbie. Noszono też zielonoszary wełniany pulower. Koszule Koszule do munduru tropikalnego dla szeregowców i podoficerów, które wydawano od momentu kampanii etiopskiej, były wykonane z płótna w kolorze khaki. Miały leżący kołnierz, gładkie naramienniki i przód zapinany w całości na brązowe guziki z plastyku lub drewna. Produkowano je zarówno z naszywanymi na piersiach kieszeniami, jak i bez. Koszule zimowe szyto z flaneli, a letnie z lnu. Szeregowcy Milicji Faszystowskiej (MVSN) nosili czarną szarfę do czarnej koszuli, jeśli nie skrywał jej mundur. Koszula oficerska miała taki sam krój jak kolonialna, tyle że była wykonywana na zamówienie z lnu, wełny lub jedwabiu w kolorze khaki. Za koszule z jedwabiu oficerowie płacili z własnej kieszeni. Kiedy nie noszono munduru, dystynkcje umieszczano nad lewą kieszenią, tak samo zresztą jak w odmianie europejskiej. Dozwolone było również noszenie szarfy w kolorze khaki. Spodnie W czasie kampanii przeciwko Etiopii wprowadzono dla szeregowców i podoficerów wygodne i praktyczne lniane spodnie w kolorze żółtawooliwkowym. Mały zakryty rozporek, dwie pionowe, wypuszczane kieszenie boczne i kieszeń z tyłu. Dolną część nogawek wsadzano do butów. Ten model okazał się bardzo praktyczny w gorącym klimacie afrykańskim, zapewniając wygodę i ochronę. Po zakończeniu kolonialnej wojny armia powróciła jednak do bryczesów i pantalonów identycznych z europejskimi, tyle że wykonanych z płótna w barwie khaki, z którego szyto mundury dla szeregowców i podoficerów w Afryce. Odmian spodni było mnóstwo, wszystkie jednak zabezpieczano pasem zakładanym na zewnątrz, a czasem także od wewnątrz. Normą były dwie pionowe wpuszczone kieszenie boczne, choć niektóre rodzaje miały wpuszczone kieszenie z tyłu oraz regulowany ściągacz z materiału. W regionach o gorącym klimacie szeregowcy mieli prawo nosić szorty, które zazwyczaj wykonywano ze zwykłych spodni, obcinając nogawki. Przed wybuchem wojny bryczesy tropikalne dla oficerów wyrabiano z płótna w kolorze khaki bądź oliwkowozielonym na użytek letni, a z cordellino do noszenia w zimie, przy czym prawie nie różniły się one od szarych bryczesów, lecz nie miały lampasów. Oficerom w gorącym klimacie również zezwalano nosić krótkie spodnie. Wykonywano je z różnych tkanin, ale zawsze barwy khaki. Miały dwie wpuszczone boczne kieszenie i dwie tylne. Buty Od 1935 roku szeregowcy i podoficerowie nosili buty o naturalnej brązowej barwie, które sięgały powyżej kostki, ze sznurowadłami przechodzącymi częściowo przez oczka, a częściowo przez haczyki. Takie obuwie chroniło stopy i dolny odcinek goleni przed cierniami, kaktusami i jadowitymi wężami w Etiopii. Zarówno przed wojną, jak i w jej trakcie wojsko powszechnie nosiło buty, które nie różniły się od modelu europejskiego, tyle że były zawsze brązowe. Podobnie było z butami oficerskimi z cholewami. Często jednak zdarzały się różne odmiany, niektóre miały sznurowanie na krótkim odcinku u dołu, względnie były sznurowane na całej długości z przodu. Oficerowie w koloniach otrzymywali też sięgające do kostek buty wciągane z brązowej skóry z elastycznymi bokami. Popularne były również brązowe, skórzane sandały, które na początku nosili tylko żołnierze wojsk kolonialnych. Dla wojsk w koloniach przeznaczono także specjalne owijacze oznaczone symbolem M 29, które noszono do butów i sandałów, a żołnierze z tubylczych jednostek kolonialnych nosili je nawet do bosych stóp. Noszono również skórzane sztylpy. Te, które należały do członków Włoskiej Policji Afrykańskiej (Polizia dell’Africa Italiana), wiązano za pomocą skórzanych pętelek, a u góry spinano skórzanym paskiem. Była to policja z ochotników kolonialnych i podobnie jak w innych jednostkach tego typu w krajach posiadających kolonie Włosi odgrywali rolę kierowniczą (wyżsi oficerowie, oficerowie, podoficerowie). Mundury tropikalne spadochroniarzy Jako że pierwsza szkoła spadochroniarzy powstała w Libii w 1938 roku na rozkaz marszałka Włoch Itala Balbo, również pierwsza jednostka spadochroniarzy armii włoskiej składała się z włoskich i libijskich ochotników z kolonii. Był nią 1. Reggimento Fanti dell’Aria (1. Pułk Piechoty Powietrznej). Jego członkowie nosili specjalnie dla nich zaprojektowany kombinezon w kolorze khaki. Przód kombinezonu na odcinku klatki piersiowej miał zamek błyskawiczny, dwie kieszenie na piersiach i dwie kieszenie boczne. Mankiety i nogawki ściągano paskami i guzikami. Podoficerowie nosili dystynkcje na rękawach, podobnie jak niemieccy spadochroniarze, z tym że oficerowie w ogóle nie używali kombinezonów. Gwiazdę Armii Królewskiej umieszczano na stojącym kołnierzu, ale dopiero od 1939 roku, kiedy Libijczykom przyznano włoskie obywatelstwo. Przedtem na kołnierzu Libijczyków widniały srebrzyste skrzydełka. W 1942 roku weszła do użytku saharyjka w kolorze khaki dla spadochroniarzy na afrykańskim teatrze działań wojennych. Nie różniła się zbytnio od jej kontynentalnej wersji w kolorze szarozielonym, choć szeregowcy mieli odkryte guziki, a oficerowie czasami zakryte. Jeśli pominiemy dystynkcje, nie istniały wyraźne różnice w jakości mundurów jednych i drugich. Na szpicach kołnierzy umieszczano naszywki, dystynkcje noszono zaś na rękawach, zgodnie z przyjętym zwyczajem. Zaprojektowano i wprowadzono również specjalne spodnie w kolorze khaki z dołączonym pasem, które zabezpieczało się za pomocą pasa głównego i troków związanych wokół kostek. Z przodu znajdowały się dwie skośne kieszenie, a z tyłu dwie kieszenie zapinane na guzik. W tym samym roku pojawił się kamuflażowy kitel dla wojsk spadochronowych. Wyrabiano go z tego samego materiału co płachty maskujące M1929, które były mieszaniną leśnej zieleni, kasztanowego brązu i szarawej zieleni. Sięgający do kolan kitel zapinało się z przodu na guziki przykryte połą, używano też szarozielonego kitla. Gwiazdki armii noszono niekiedy na szerokim kołnierzu, kadra oficerska i podoficerska natomiast umieszczała dystynkcje na piersi, a nie na rękawie. Obuwie tej formacji było bardzo podobne do wysokich butów noszonych w trakcie kampanii etiopskiej. Chodzili w nim żołnierze wszystkich rang. Buty były wykonane z czarnej skóry, miały gumowe podeszwy i dwadzieścia cztery oczka na sznurowadła. Podczas skoków używano ochraniaczy na kolana, wykonanych z szarej tkaniny wypchanej obficie wyściółką i mocowanych za pomocą elastycznych opasek. Robiono też ochraniacze na łokcie, barki i golenie. Mundury czołgistów Wszystkich czołgistów, czy to w Europie, czy to w Afryce Północnej, wyposażono w czarne skórzane kurtki. Miały one dwurzędowy krój, po trzy czarne plastykowe guziki w każdym rzędzie, leżący kołnierz, parę skośnych kieszeni bocznych, mankiety z patkami i pas główny z miękkiej, czarnej skóry. Na kołnierzu umieszczano metalowe gwiazdki, a w innych przepisowych miejscach także specjalne metalowe dystynkcje. Podoficerowie nosili dystynkcje ramionach, podoficerowie z patentem na naramiennikach, a oficerowie na mankietach. Zdarzało się, i to bardzo często, choć było to wbrew regulaminowi, iż dystynkcje umieszczano na piersi. Skórzana kurtka miała opinię niewygodnej, jednak zapewniała dobrą ochronę wewnątrz czołgu. Podobne kurtki nosili zresztą czołgiści francuscy lub węgierscy. Kurtki o takim samym kroju, z tym że brązowe, nosili motocykliści i kierowcy, a produkowały je na zamówienie armii prywatne firmy odzieżowe. Do umundurowania wojsk pancernych wprowadzono jednoczęściowe kombinezony z szarozielonego lub niebieskiego płótna. Otrzymywali je członkowie załóg czołgów, motocykliści i kierowcy. Miały one dwie naszywane górne kieszenie, przód zapinany guzikami na odcinku klatki piersiowej oraz pas z materiału. Służyły żołnierzom do brudnej roboty przy sprzęcie, a czołgiści nosili je wewnątrz czołgu w czasie zadań bojowych. W 1941 roku wprowadzono dla załóg czołgów i pojazdów opancerzonych bardzo podobny do opisanego powyżej płócienny, niebieski kombinezon. Jedyna różnica między nimi polegała na dodaniu głębokich kieszeni na udach oraz poduszek ochronnych na kolana i łokcie. Wojska kolonialne W szeregach armii włoskiej, tak samo jak w każdej armii, której państwo miało kolonie, służyli także przedstawiciele narodów z kolonii, w tym wypadku chodzi o Libijczyków, Etiopczyków, Erytrejczyków etc. Mundury jednostek kolonialnych były mniej skomplikowane, w dodatku przystosowane do klimatu i tradycji danego narodu. Libijczycy – którzy w 1938 roku otrzymali obywatelstwo włoskie – nosili kurtki w kolorze jasnopiaskowym lub białym (w słońcu pustynnym wydawały się beżowe), białe turbany i średniej długości pantalony w barwie khaki. Naszywki ze stopniem były niewielkie i czerwone, noszono je na prawym rękawie. Wielokolorowe patki na kołnierzu były w różnych barwach w zależności od jednostki. Głównym trzonem libijskich wojsk były dwie dywizje piechoty – 1. Libijska Dywizja Piechoty (generał Sibille) i 2. Libijska Dywizja Piechoty (generał Pescatori). Libijscy żołnierze nosili kurtki sahariano w kolorze khaki z widocznymi, dużymi, czerwonymi gwiazdami, których liczba oznaczała lata służby. Przynależność do danej jednostki wyznaczała szarfa założona pod pasem. Czerwone, niskie fezy zakładano na charakterystyczny dla męskich ubiorów w Libii biały obcisły czepek z niebieskim frędzlem. Oznakę stopnia noszono na fezie nad odznaką Piechoty Kolonialnej. Żołnierzy mieli przy pasach cztery ładownice zamiast dwóch, które nosili Włosi. W Afryce Wschodniej żołnierze nosili długie do kolan białe tuniki, białe pantalony i czerwone turbany (twarde fezy) z niewielkim pomponem, którego kolor określał jednostkę, a także sandały, rzadko buty. Naszywki ze stopniami były bardzo duże i czerwone, noszono je na lewym rękawie u dołu. O ile jednostki w Libii nosiły miękkie, małe fezy zwane Takia, o tyle oddziały wschodnioafrykańskie (Erytrejczycy i Somalijczycy) nosiły wysokie fezy zwane Tarbusc. Typowy żołnierz jednostki kolonialnej nosił mundur składający się z kurtki koloru khaki według wzoru z 1929 roku, bryczesów, owijaczy i brązowych, skórzanych sandałów. Podoficerowie zakładali pod pasem szarfę w kolorach tego samego typu co cały batalion. Strzelcy wyborowi nosili metalową odznakę w kształcie karabinu, reszta żołnierzy miała odznakę jednostki. Dystynkcje stopni znajdowały się także na rękawach w formie sztywnych bawełnianych szewronów. Ewenementem, jeśli chodzi o umundurowanie, były jednostki nazywane Dubats – czyli Białe Turbany – które składały się z członków nadgranicznych plemion Somalii. Ich mundurem było okrycie barwione na kolor khaki, które nazywało się futa. Na stopień wojskowy wskazywał kolor sznura, na którym był zawieszony gwizdek. I tak na przykład zielony oznaczał naczelnego dowódcę oddziału, a czarny sznur miał zastępca dowódcy. Wśród jednostek bojowych z przedstawicieli obcych narodowości była złożona tylko tak zwana jednostka Czerwonych Strzał (do lipca 1942 roku: Raggruppamento Centri Militari; sformowana 10 maja 1942 roku, w sierpniu oficjalnie przyjęła nazwę Raggruppamento Frecce Rosse). Została utworzona z przedstawicieli jeńców wojennych z armii brytyjskiej. Byli to Hindusi, Sudańczycy, Arabowie, a także Tunezyjczycy, Marokańczycy i Egipcjanie. Nosili oni standardowe mundury armii z patkami na kołnierzach kurtek w barwach narodowych. Na prawym rękawie mieli odznakę jednostki, czyli trzy strzały, które pod różnym kątem przecinają okrąg. Muzułmanie nosili miękkie, małe fezy, takie jak poprzednio Libijczycy i Hindusi – Sikhowie zaś mogli nosić tradycyjne turbany. Nakrycia głowy W 1933 roku wprowadzono w armii włoskiej chyba jeden z najbardziej znanych hełmów i jednocześnie najbardziej dla niej charakterystyczny. Od poprzednika różnił się współcześniejszym kształtem. Głęboki dzwon wykonano z tłoczonej niklowanej stali, hełm nie miał ronda i zapewniał żołnierzowi skuteczną ochronę całej głowy. Metalową obręcz wyściółki przytwierdzały do hełmu trzy nity, które pełniły od razu funkcję przewodów wentylacyjnych. Wyściółka natomiast składała się z ośmiu skórzanych dziurkowanych żeber ściąganych sznurowadłem ze skóry bądź materiału. Skórzany pasek podbródkowy w przypadku żołnierzy armii był szarozielony. Członkowie MVSN zaś mieli czarny pasek. Oba zapinano metalową sprzączką. Zresztą hełm ten okazał się tak dobrą konstrukcją, że do dzisiaj używa go armia włoska. Hełmy używane w Afryce Północnej miały barwę piaskowożółtą, jednak zdarzały się i szarozielone. Bersalierzy, elitarna formacja piechoty włoskiej, mieli specjalne uchwyty na pióropusz przymocowany od zewnątrz i od wewnątrz prawej strony hełmu. Niektóre pióropusze wsadzano także po prostu bezpośrednio do otworu wentylacyjnego i drutem przytwierdzano do wyściółki. W 1928 roku wraz z powołaniem pierwszej jednostki spadochronowej wprowadzono do użytku hełm dla niej przeznaczony. Stalowy dzwon wyglądem przypominał wzór 33, jednak był płytszy, a jego obrzeże miało kształt linii prostej. Od dolnej obręczy wyściółki biegło osiem równo rozmieszczonych gumowych żeber, przykrytych na długości około 7,5 centymetra skórą, łączących się z gumową wkładką umieszczoną tuż pod wierzchołkiem. Widełkowaty pasek z szarozielonej skóry spinano klamerką z lewej strony twarzy żołnierza. Pasek przytwierdzały do hełmu nity pełniące funkcje wentylacyjne, podobnie jak w standardowym hełmie dla armii. Hełm miał też nakarczek z fibry. Hełmy spadochroniarzy zawsze były szarozielone, jednak w Afryce żołnierze zamalowywali je piaskową farbą. Tylko karabinierzy, którzy również służyli w dywizji spadochroniarzy, na hełmie nosili namalowane godło korpusu, czyli wizerunek czarnej bomby zapalanej. W 1941 roku wprowadzono nowy wzór, który jednak niewiele się różnił od poprzednika, poza kilkoma szczegółami: do przedniej części obrzeża przymocowano szarozielony skórzany wałek wypełniony końskim włosiem lub gumą, nieco udoskonalono pasek, zapewniając hełmowi lepszą stabilność, zrezygnowano też z osłony na kark. Załogi czołgów i pojazdów opancerzonych otrzymywały głębokie, wykonane z fibry kaski, pokryte czarną skórą. Obrzeże było zakończone miękkim wałkiem ochronnym, a na kark opadała skórzana osłona. Powyżej wałka po obu stronach znajdowały się metalowe otwory wentylacyjne, a skórzana wyściółka miała sznurek regulujący jej napięcie. Skórzany pasek z nausznikami zapinano klamerką po lewej stronie twarzy. Kask był dość staroświecki, a włoscy żołnierze nosili go nawet długo po tym, jak wycofały go armie innych państw, jednak skutecznie chronił on głowę i szyję. Opis nakrycia głowy chyba żadnej armii w Afryce Północnej nie byłby pełny bez hełmu tropikalnego. W armii włoskiej stanowił on integralną część umundurowania tropikalnego. Był trochę archaiczny pod względem konstrukcji, wciąż jednak znajdował się w użyciu jako lekka i praktyczna osłona przed palącym słońcem. Taki hełm nie chronił zbyt dobrze przed odłamkami i już w czasie drugiej wojny światowej zrezygnowano z noszenia go w warunkach bojowych, choć nie można z całą pewnością powiedzieć, aby to była reguła. Standardowym i pierwszym hełmem dla podoficerów i szeregowców był model z 1935 roku, wykonany z korka pokrytego diagonalem w kolorze khaki. Odznaczał się szeroką i głęboką czaszą oraz obszernym rondem z przodu przechodzącym w szpic. Innymi charakterystycznymi elementami tego hełmu były metalowy czop wentylacyjny w kolorze khaki, zamontowany na czubku, przykryte siateczką otworki znajdujące się na obu bokach w połowie wysokości, taśma z tkaniny opasająca nasadę i kwadratowa kieszonka z materiału u spodu prawej strony czaszy, służąca do mocowania pióropusza, którym wyróżniali się bersalierzy, a także piórek i nappine (kitka, pompon) w przypadku alpejczyków. Regulowany pasek skórzany do zapinania pod brodą spoczywał zazwyczaj na przedniej części ronda, a wnętrze hełmu wyściełały zielona tkanina oraz skórzany potnik. Z przodu hełmu widniało godło wykonane z mosiądzu lub czarnego sztucznego jedwabiu, które często nakładano na bawełnianą rozetkę składającą się z narodowych barw Włoch, czyli czerwieni, bieli i zieleni. Jednostki Milicji Faszystowskiej i Czarnych Koszul nie zawsze nosiły kokardy, a często były one czarne. Na niektórych hełmach malowano emblematy za pomocą szablonu, podobnie jak na stalowych hełmach. Bywało też tak, że żołnierze na własną rękę tuszem lub farbą malowali godła swoich dywizji lub jednostek. Popularne było malowanie na hełmach imion – zazwyczaj ukochanej – kryptonimów lub dat ważniejszych operacji i bitew. Żołnierze przyczepiali też zdobyczne odznaki wroga jako trofea, mimo że dowództwo kategorycznie zakazało takich praktyk. Kadra oficerska nosiła wzór, który powszechnie znano jako „wzór adeński” (hełmy produkowano w zakładach w Adenie). Hełm ten występował w licznych odmianach, jednak zasadniczo wykonywano go z korka pokrytego tkaniną w kolorze khaki i miał bardziej spłaszczoną koronę aniżeli hełm szeregowca. Niektóre hełmy były pokryte bawełnianą pikowaną, powłoką o rombowatym deseniu. Innymi charakterystycznymi elementami hełmu były: zamontowany na czubku czop wentylacyjny, wielowarstwowa taśma z tkaniny obejmująca nasadę czaszy i – czasami – mający czysto dekoracyjny charakter skórzany pasek z otworkami po obu stronach, biegnący środkiem w poprzek hełmu. Pasek skórzany pod brodę spoczywał na przedniej części ronda. Wewnątrz hełmu były skórzany potnik oraz dwie podszewki, zielona z sukna na obrzeżach i z białego jedwabiu w części środkowej. Oficerowie mieli dużo większą niż przedstawiciele niższych szarż swobodę w doborze hełmów tropikalnych. Przed wojną wielu z nich kupowało hełmy za własne pieniądze. Co ciekawe, najpopularniejsze produkowano w… Indiach, notabene przez tę sama firmę, która produkowała (w Bombaju) hełmy tropikalne dla Brytyjczyków. W drodze do Afryki Wschodniej przed wybuchem wojny oficerowie często kupowali hełmy w porcie w Port Said. Niektórzy nosili hełmy dla szeregowców, z tym że przyszywano na nich dystynkcje dla oficerów. Na hełmie noszono taki sam rodzaj godła jak na sztywnej czapce; zazwyczaj widniało ono na tkaninie w kolorze khaki, choć zdarzały się szarozielone podłoża oraz mosiężne odznaki charakterystyczne dla szeregowców. Generałowie nosili charakterystycznego orła bez rozetki, którego w przypadku armii wyszywano lub wykonywano z mosiądzu, generałów MVSN natomiast znamionował wyłącznie emblemat haftowany. Kolejnym charakterystycznym elementem nakrycia głowy włoskich żołnierzy w Afryce był fez. Był on charakterystyczny dla niektórych jednostek armii i Milicji Faszystowskiej. Bersalierzy nosili fez z miękkiego, czerwonego filcu z długą niebieską kitą z wełny. Co ciekawe, po raz pierwszy użyto go w czasie wojny krymskiej, a Włosi zapożyczyli ten rodzaj umundurowania od francuskiej piechoty kolonialnej Zouave, która podarował go bersalierom za odwagę. Fezy nosili także zamiast bustimy szeregowcy oraz oficerowie w koszarach i podczas ćwiczeń. Fez czarny mieli Arditi oraz żołnierze MVSN do stopnia kaprala. Pułki Milicji Faszystowskiej również nosiły taki sam model czarnego fezu. Poza fezem włoski żołnierz otrzymał specjalną czapkę tropikalną. Oficerskie czapki tropikalne niczym się nie różniły od europejskich, z tym że były w kolorze khaki lub piaskowym. Daszek i pasek wyrabiano z brązowej skóry, rzadziej z czarnej. Zarówno armia, jak i Milicja Faszystowska miały takie same dystynkcje. Czapki generalskie różniły się od tych używanych w Europie, jednak tylko tym, że tkanina miała barwę khaki, a skórzany pasek i daszek były zawsze brązowe. W 1938 roku dla generałów Czarnych Koszul stacjonujących w Afryce wprowadzono czapkę w kolorze khaki ze złotym greca littoria. Orzeł był podobny do europejskiego wzoru, tyle że zdobiła go królewska kokarda, na znak uznania dla zasług milicji w afrykańskich bojach. Tak jak niemieccy żołnierze mieli czapkę polową z daszkiem, którą zna niemal każdy, a nawet zaryzykuję stwierdzenie, że każdy, nawet laik, tak Włosi mieli swoją bustimę, co w wolnym tłumaczeniu oznacza kopertę, nazwaną tak od sposobu jej rozkładania i składania. Produkowano ją z lekkiej, diagonalnej bawełny barwy khaki o rozmaitej jakości, część wyrabiano także z juty. Bustima miała zwykle potnik ze skóry bądź tkaniny. Podszewki farbowano na rozmaite barwy, od khaki, przez oliwkową zieleń, po czerwień, którą uznano za najbardziej odpowiedni kolor, ponieważ materiał tej barwy wchłaniał ciepło emanujące z głowy użytkownika, czyli chłodził. W roku 1939 pojawiła się nowa odmiana dla szeregowców i podoficerów. Charakteryzowała się brakiem daszka i skrzydełek osłaniających uszy i kark, miała natomiast ażurowe boki bądź wstawkę wszytą na całym obwodzie. Czapki tego rodzaju używały Królewskie Włoskie Siły Powietrzne, choć odznaczała się ona mniejszym rozmiarem od czapki wojsk lądowych. Kadra oficerska nosiła wełnianą odmianę w kolorze khaki, która nie różniła się od tej wyrabianej z diagonalnej bawełny. Dla nich także produkowano bustimę w kolorze khaki, stanowiącą wersję europejskiego wzoru z 1942 roku ze sztywnym daszkiem. Inna odmiana, również wprowadzona w 1942 roku, przypominała bustimę z 1934 roku (czyli pierwszą wersję), z tym że była w kolorze khaki, miała stały, miękki daszek, nauszniki i opuszczoną na kark osłonę. To ten model najbardziej przypominał nakrycie głowy żołnierzy z sojuszniczego Afrika Korps. Dystynkcje i godła były takie same jak na czapkach kontynentalnych, z tą tylko różnicą, że tło z tkaniny miało kolor khaki. Na bustimach żołnierze MVSN nosili metalowe odznaki. Zarówno czapki sztywne, jak i polowe produkowano w takich ośrodkach, jak: Asmara, Benghazi oraz zakłady krawieckie w rodzaju Union Militare, które musiały korzystać z surowców importowanych z Włoch. Trzeba jednak zauważyć, że w armii włoskiej pozwalano na dosyć sporą swobodę w zakresie tropikalnych mundurów, szczególnie podczas działań wojennych w latach 1940–1943. Powód był prosty: chodziło o chroniczny brak odpowiednich materiałów oraz trudności w dostarczaniu zapasów na afrykański teatr wojenny. Umundurowanie często stanowiło kombinację strojów europejskich i tropikalnych, zakładano to, co było pod ręką. W 1943 roku przerzucono do Tunezji liczne oddziały, które były wyposażone w europejskie mundury. Zresztą niemieccy sojusznicy mieli takie same problemy z umundurowaniem, choć panowała wśród nich większa dyscyplina. Bibliografia: Coccia S., Le uniformi metropolitane del Regio Esercito dalla riforma Baistrocchi all’inizio della Seconda Guerra Mondiale, Rzym 2005 Greene J., Mare Nostrum. The War In the Mediterranean, Watsonville 1990 Jowett P. S., The Italian Army 1940–45 ( 2 ) Africa 1940–43, Oxford 2001 Leser J., Regio Esercito Uniforms [w:] (dostęp z Trey R., Soldati di Mussolini, Armi, Uniformi, Equipaggiamenti, Milano 1997 Marizatti P., Uniformi e distintivi Italiani 1933–1945, Parma 1991 Miller D., Fighting Men of World War II Axis Forces. Uniforms, Equipment & Weapons, Mechanicsburg 2007 Nicole D., The Italian invasion of Abissinia 1935–36, Oxford 2001 Viotti A., Uniformi e distintivi dell’Esercito Italiano nella seconda Guerra mondiale 1940-1945, Mediolan – Rzym 1988 Download Free PDFDownload Free PDFDownload Free PDFZarys przebiegu działań w specyficznym środowisku pola walki oraz ogólna charakterystyka sztuki wojennej w Afryce Północnej w latach 1940-43, 2021Malwina WojtalaJacek LasotaThis PaperA short summary of this paper27 Full PDFs related to this paperDownloadPDF Pack

wojna w afryce północnej 1940 43